Hooligan đã diễn ra tại rất nhiều giải đấu, các hành động quá khích của họ sẽ gây nên hậu quả rất nghiêm trọng. Bóng đá Anh đang phải đối mặt với rất nhiều hành động hooligan. Hiện nay thì sự việc này cũng đã lan sang Việt Nam, có rất nhiều trận đấu đã phải dừng lại do hậu quả của các cổ động viên quá khích này. Vậy hooligan là gì? Chúng ta hãy cùng SV88 tìm hiểu về thuật ngữ này nhé!
Khái niệm Hooligan?
Về mặt thuật ngữ, hooligan được cho là xuất hiện vào những năm 1960 tại Anh để chỉ quá trình chuyển từ các hành vi bạo lực mang tính chất nghi thức sang hành vi bạo lực mang tính chất có tổ chức. Ở Việt Nam, vấn nạn hooligan ngày càng có xu hướng gia tăng trong thời gian gần đây mà vụ loạn đả trên sân Vinh vào ngày 25-5-2008 hay vụ “quậy” của CĐV Hải Phòng trên đường đến sân Vinh vừa qua là những vụ rất điển hình.
Từ những năm 1960, các nhà nghiên cứu xã hội Tây Âu bắt đầu có những nghiên cứu về hiện tượng này. Các nghiên cứu của họ đã đi đến thống nhất chung: không phải mọi CĐV đều trở thành hooligan nhưng chắc chắn 100% hooligan là những CĐV của đội bóng mà họ ủng hộ.
Những câu chuyện chấn động với Hooligan
Hooligan và tuổi tác, giới tính
Đa số nghiên cứu đều nhận thấy đây là những nhóm có tuổi đời trung bình còn rất trẻ. Như cuộc khảo sát của Bodin năm 2002 tại các thành phố của Pháp như Bordeaux, Marseille, Paris… cho thấy 61% CĐV có hành vi bạo lực khi xem bóng đá là dưới 25 tuổi.
Tại sao hooligan chỉ diễn ra nơi các nhóm nam thanh niên? Theo Parsons, độ tuổi thanh niên là giai đoạn không ổn định xét về mặt tâm lý cộng với ham muốn chứng tỏ sự độc lập, tự quyết định nơi bản thân của cá nhân và các hành vi bạo lực (trong đó có bạo lực trong thể thao) là một trong những phương tiện hữu hiệu để thể hiện điều đó. Ngoài ra, họ cũng rất dễ bị tác động bởi yếu tố “bầy đàn” trong cảm xúc nên chỉ cần một vụ việc nhỏ cũng có thể dẫn đến sự “cuồng nộ tập thể”.
Hooligan và sự bất công xã hội
Khi xã hội rơi vào tình trạng bất bình đẳng trầm trọng giữa các nhóm người hoặc các địa phương thì bạo lực trong thể thao được xem như một phương tiện để các nhóm, các địa phương sử dụng như một cách thức biến thất bại trong thực tế thành chiến thắng mang tính biểu tượng trước các nhóm, các địa phương chiếm ưu thế hơn.
Hooligan và sự phi chuẩn của xã hội (anomie sociale)
Vấn nạn hooligan cũng như những hành vi lệch lạc xã hội khác cũng thường được xem như sự phản chiếu hình ảnh của xã hội đương đại. Khi một xã hội rơi vào tình trạng “rối loạn chuẩn mực” thì các cá nhân, các nhóm trong xã hội thường hành xử một cách bạo lực với nhau khi có những bất đồng, bởi đó là một trong những cách hữu hiệu nhất để bảo vệ hoặc giành phần thắng cho mình.
Hooligan và sự chế tài
Một nghiên cứu so sánh giữa nhóm đã từng bị kết án và nhóm chưa từng bị kết án của David Farrington năm 1977 cho thấy những cá nhân từng bị kết án có tỉ lệ tội phạm (tái phạm) cao hơn rất nhiều so với những người chưa từng bị kết án. Lý giải hiện tượng này là những cá nhân từng tiếp xúc với sự chế tài xã hội đã có “kinh nghiệm” về sự trừng phạt rằng nó không “ghê gớm” như hình dung ban đầu nên họ không còn sợ sự chế tài ấy nữa và vẫn tiếp tục có những hành vi lệch lạc.
Câu chuyện hooligan ở Việt Nam có lẽ diễn ra theo logic này khi sự trừng phạt của những nhà tổ chức đối với những hành vi quá khích của CĐV thường rất nhẹ nhàng. Và điều này đã khiến những CĐV quá khích “lờn thuốc” nên họ tiếp tục có các hành vi bạo lực với mức độ nghiêm trọng ngày càng tăng dần.
Hooligan và tâm lý đám đông
Hooligan không phải là một hành vi cá thể mà là hành vi của đám đông. Theo Gustave Le Bon, trong đám đông, cá nhân con người rất dễ bị cuốn hút vào cảm xúc của đám đông, bởi đám đông có năng lực liên kết mọi thành viên lại với nhau. Vì vậy, khi có một yếu tố châm ngòi thì hành vi bạo lực tập thể rất dễ diễn ra.
Hooligan và mối quan hệ với CLB
Nghiên cứu của Broussard năm 1990 cho thấy bạo lực nơi CĐV thường xảy ra ở các CLB mà mối quan hệ giữa CĐV và lãnh đạo CLB không tồn tại hoặc tồn tại một cách lỏng lẻo. Dễ nhận ra điều này khi phần lớn các phát biểu của giới lãnh đạo CLB về những CĐV hooligan là “họ không phải là CĐV của CLB”. Những phát biểu kiểu này sẽ không làm giảm hành vi bạo lực mà ngược lại. Khi đó, các CĐV dần rơi vào cảm giác cô đơn, bị xem thường nên họ thường dùng hành vi bạo lực như cách thức để nhắc nhở lãnh đạo các CLB rằng “họ là những người quan trọng và cũng yêu thích CLB chứ không phải chỉ có các quan chức”.
“Hooligan” trong con mắt giới khoa học
Có nhiều cách lý lý giải cho các nguyên nhân dẫn đến tình trạng “hooligan” quá khích. Dưới góc nhìn khách quan thì các hành động này thường do sự khác biệt về văn hóa, tập quán và trình độ dân trí của nhóm cổ động viên. Đặc biệt là sự kì thị về sắc tộc, màu da từ đó dẫn đến những hành vi gây mất kiểm soát và để lại những hậu quả nghiêm trọng.
Nạn phân biệt chủng tộc vẫn là một vấn đề đang bị lên án rất sâu sắc trên thế giới. Trong bóng đá thì việc này lại càng được quan tâm. Khi xem bóng đá thì sẽ tạo nên sự kích thích nhiều, đối với những người có xu hướng tiêu cực và không kiểm soát được bản thân thì sẽ làm ra những hành động nguy hiểm.
Qua bài viết này SV88 hy vọng bạn đã hiểu rõ hơn về ‘hooligan” và cách để có thể tránh gặp phải hooligan.
TIN LIÊN QUAN
